Nấm linh chi và đặc tính sinh học

Ở Việt Nam, có khoảng 37 loài linh chi phân bố ở các rừng có nhiều loại cây lá rộng, nhất là rừng gỗ lim nên còn gọi là nấm lim

1. Giới thiệu chung về nấm linh chi:

Cách đây hàng ngàn năm, nấm linh chi được dùng để làm thuốc. Các sách dược thảo của nhiều triều đại ở Trung Quốc đều ghi nhận linh chi được sử dụng làm thuốc từ lâu đời. Sách “Thần nông bản thảo” đã nói: “Linh chi là thuốc kết tinh được cái quý của mây mưa trên núi cao, cái tinh của ngũ hành trong ngày đêm mà khoe năm sắc nên có thể giữ sức khỏe cho các bậc đế vương”. Đến đời Minh (năm 1590) trong sách “Bản thảo cương mục”, tác giả Lý Thời Trân đã mô tả 6 loại linh chi và khái quát tác dụng trị liệu của nó: linh chi đều có tính bình, không độc, có tác dụng làm tăng trí nhớ, dưỡng tim, bổ gan khí, an thần, chữa trị tức ngực. Với hệ hô hấp có tác dụng ích phổi, thông mũi, chữa ho nghịch hơi, an thần, ích tỳ khí. Ngoài ra, nó còn có các tác dụng chữa trị chứng bí tiểu, bổ thận khí, chữa trị đau nhức khớp xương, gân cốt…

2. Vị trí phân loại và đặc điểm sinh thái:

- Tên gọi: Nấm linh chi, nấm lim, nấm trường thọ, nấm lão thảo, thuỵ thảo, tiên thảo,…
- Tên khoa học: Ganoderma lucidum.
- Phân bố ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới.
- Linh chi thuộc họ Ganodermataceae, bộ Ganodermatales, lớp phụ Hymenomycetidae, lớp Hymenomycetes, ngành phụ: Basidiomycotina, ngành nấm thật-Eumycota, giới nấm Funggi.

Chi Ganoderma trên thế giới có trên 50 loài, riêng Trung Quốc đã có tới 48 loài khác nhau. Ở Việt Nam, có khoảng 37 loài linh chi phân bố ở các rừng có nhiều loại cây lá rộng, nhất là rừng gỗ lim nên còn gọi là nấm lim. Cho tới nay, người ta đã thừa nhận linh chi có 6 đặc trưng sau đây:

1. Gano=bóng, derma=da, nghĩa là biểu bì bóng láng (Karsten,1881) vì tiết ra một chất dạng keo phủ lên trên.

2. Có tác dụng đến chất Cellulose và linhin (chất gỗ) nên làm cho gỗ mục ra.

3. Đảm bào tử hình trứng, có hai lớp màng:

- Lớp trong màu vàng, phía trên có gai nhỏ dạng bướu.
- Lớp ngoài trong suốt, không màu và mỏng.

4. Sợi nấm đại thể có 3 dạng:

- Dạng sinh sản.
- Dạng bộ xương.
- Dạng kết hợp.

5. Có thể tiết ra enzym dạng keo và enzym perosidase nhưng không cho enzym tynosinase.

6. Khi nuôi cấy thuần, trong khuẩn lạc có tế bào hóa sừng dạng bầu dục và rỗng không, một số giống nấm có thể sinh ra các bào tử màng dầy.

3. Đặc tính sinh học:

Hình dạng và màu sắc:

- Nấm linh chi có quả thể (cây nấm) gồm 2 phần cuống nấm và mũ nấm.
- Cuống nấm dài hoặc ngắn, có hình trụ đường kính từ 0,5-3cm.
- Cuống nấm ít phân nhánh, đôi khi có uốn khúc cong queo, lớp vỏ cuống màu đỏ, nâu đỏ, nâu đen, bóng, không có lông, phủ suốt lên mặt tán nấm.
- Mũ nấm:  Khi non có hình trứng, lớn dần có hình quạt. Trên mặt mũ có vân gạch đồng tâm màu sắc từ vàng chanh-vàng nghệ-vàng nâu-vàng cam-đỏ nâu-nâu tím nhẵn bóng như láng vecni. Mũ nấm thường có đường kính từ 2-15cm, dày 0,8-1,2cm, có loài linh chi đường kính lớn tới 100cm phần đỉnh cuống thường lồi lên hay hơi lõm.

Khi nấm đến tuổi trưởng thành phát tán bào tử từ phiến có màu nâu sẫm.
 

Theo Sở khoa học công nghệ Bến Tre,30/9/2011