Rau húng lũi và những công dụng

Húng lũi là một loại rau thơm, có mùi hương dễ chịu, thường có mặt trong rỗ rau sống của bữa ăn gia đình, đặc biệt là các món nướng, thiếu hương vị của húng lũi thì thật đáng tiếc.

1. Mô tả cây húng lũi

Húng lũi có tên khoa học là Mentha aquatic L., thuộc họ hoa môi (Lamiaceae).

Húng lũi là cây thân thảo có gốc bò với những thân bò dưới đất, có vẩy và những chồi bò trên mặt đất có lá, thường phân nhánh, lá có phiến hình trái xoan hay thuôn, dài 2-5 cm, rộng 1-3cm, đầu nhọn hay tù, gốc lá tròn hay tim, mép xẻ răng cưa, nhăn nheo. Cụm hoa nằm ở đầu ngọn, hoa có cuống ngăn, màu hồng, quả bế hình trứng. Húng lũi có hoa nhưng không có hạt. Người trồng húng phải chọn ngắt những thân cây bánh tẻ trồng xuống đất ẩm.

Húng lũi được trồng ở khắp nơi, thích hợp với đất phù sa, đất thịt.Vì húng lũi có hoa nhưng không có hạt, nên nhân giống bằng cách giâm cành. Nếu trồng trong khuôn khổ gia đình, ta có thể tìm một ít đất vườn ( một ít), trộn thêm đất trồng có bán trên thị trường, cho đất trồng vào khay  xốp, chậu nhựa hoặc tận vật dụng rổ nhựa, thau nhựa không còn sử dụng sau đó chọn ngắt những thân cây bánh tẻ giâm vào đất trồng, tưới ẩm, khoảng 1 tuần sau cành giâm bén rễ sau đó đến giai đoạn đẻ nhánh.

Giai đoạn đầu húng lũi chậm đẻ nhánh và dễ bị sâu ăn lá, vì thế ta cần theo dõi để bắt sâu ( trồng trong gia đình không cần dùng thuốc sâu vì diện tích ít ta có thể tìm bắt sâu), khi húng lũi bắt đầu bắt phân, bén đất thì bắt đầu đẻ nhánh nhiều và ít bị sâu bệnh hơn. Một trong những loại phân dùng tốt cho rau húng lũi là đất dinh dưỡng ( phân trùn nguyên chất).

2. Công dụng của rau húng lũi

Trong húng lũi có chứa hợp chất perillyl, có khả năng giải tán sự tụ tập của các tế bào gây ung thư ruột, phổi, da…

- Húng lũi là làm dịu đi những cồn cào khó chịu ở dạ dày. Cho dù chỉ cần vài lá bỏ vào tách trà nóng hoặc vài cọng húng lũi cũng đủ làm chén cơm thêm phần hương vị thì húng lũi đều có khả năng phát huy tối đa công dụng. Do một loại hương liệu có trong lá húng lũi, loại hương liệu này sẽ kích hoạt tuyến nước bọt cũng như các tuyến khác tham gia vào quá trình tiêu hóa, làm cho những tuyến này tiết ra những men (enzymes) tiêu hóa.

- Húng lũi còn giúp cải thiện hội chứng kích ứng ruột, làm chậm đi sự tăng sinh của vi khuẩn và các loại nấm gây bệnh. Húng lũi cũng có công trong điều trị bệnh suyễn, các bệnh về hô hấp do khả năng làm “nguội” và làm dịu cổ họng, mũi, các ống hô hấp…

Những nghiên cứu gần đây cũng cho thấy húng lũi có khả năng phòng chống ung thư do trong húng lũi có chứa một loại hợp chất gọi là perillyl, chất này có khả năng giải tán sự tụ tập của các tế bào gây ung thư ruột, phổi, da… Nước ép húng lũi là loại nước vệ sinh da mặt tuyệt hảo. Tinh dầu húng lũi còn chống lở chốc, đặc tính này còn được áp dụng chữa trị những vết cắn của côn trùng như muỗi, ong…

- Húng lũi còn có một đặc tính  khác là giúp vệ sinh răng miệng, làm hơi thở thơm tho do có khả năng ức chế sự tăng trưởng của các vi khuẩn sống bám ở răng, lưỡi…

Hiện nay, người ta dùng húng lũi vào nhiều lĩnh vực khác nhau như thực phẩm (kem, rượu, bia…), mỹ phẩm, dược phẩm. Ngành công nghiệp thuốc lá cũng ăn theo. Hóa chất nổi tiếng có trong húng lũi là menthol. Các nhà sản xuất thuốc lá đã đưa menthol vào thuốc lá để đem lại vị the và hương thơm. Đã có những khuyến cáo rằng phụ nữ hút nhiều thuốc lá có nhiều menthol càng khó có khả năng sinh nở, đàn ông hút nhiều thuốc lá có menthol sẽ dễ bị bất lực. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu vẫn không biết chắc rằng menthol có phải là đồng phạm với khói thuốc lá hay không.

Sưu tầm