Các biện pháp thâm canh cà chua

Để trồng cà chua có năng suất cao, cần có chế độ thâm canh hợp lý.

Giống và thời vụ

Thời vụ thích hợp cho cây cà chua là vụ Đông Xuân, trong vụ này ta có thể trồng được nhiều giống như cà chua địa phương, KBT4, số 12. SB3, VL901, VL200, S901, S902, Delta... ít sâu bệnh, năng suất cao. Hiện nay cà chua trồng trái vụ tuy có nhiều khó khăn như năng suất thấp, nứt trái, dễ bị sâu bệnh nhưng giá cao, nên thu hút người trồng, cà chua trái vụ cần chọn giống chịu nhiệt như cà 12, KBT4, Ramina thì thích hợp hơn.

Kỹ thuật canh tác

1. Giai đoạn vườn ươm

Lượng giống để trồng cho 1.000 m2 là 15-20g (có độ nẩy mầm trên 80%). Trước khi gieo, xử lý hạt bằng thuốc Zineb, Benlate, Rovral, Monceren.

Ta có thể gieo hạt thẳng lên liếp gieo đã chuẩn bị sẵn như sau: Cứ 10m2 đất trộn 5-6kg phân chuồng + 100gr phân lân + 20gr thuốc diệt kiến như Basudin, Oncol. Gieo cách này không nên gieo quá dày, có thể tỉa bớt để khống chế cây ở khoảng cách 6-8cm là tốt nhất, các cây tỉa vẫn có thể giâm lại để cấy.

Nếu có điều kiện có thể gieo trong bầu bằng nylon 6-7 x 10cm hoặc bầu lá chuối, lá dừa. Gieo mỗi bầu 1-2 hạt. Đất gieo gồm 2 phần đất + 1 phần phân chuồng + 1 phần tro trấu và một ít lân, vôi thuốc trừ nấm, kiến nh Zineb, Benlate, Basudin...

Sau khi gieo phủ một lớp rơm mỏng để giữ ẩm và tránh trôi hạt. Dở rơm khi hạt nẩy mầm.

Trong giai đoạn vườn ươm cần tưới đủ ẩm, không nên tưới quá ẩm làm cho cây con dễ bị chết rạp.

Nếu gieo vào vụ mưa hoặc đông xuân sớm cần làm giàn che mưa cho cây con.
Khi cây con được 1-6 lá thật (20-25 ngày) là có thể đem trồng. Trước khi trồng 3-5 ngày có thể bớt tưới và sau đó ngưng hẳn nhưng trước khi nhổ cấy 2-3 giờ cần tưới đẫm để cây hút đủ nước và ít bị đứt rễ.

Trong giai đoạn cây con, trừ trường hợp cây bị vàng, yếu mới tưới phân thúc bằng DAP 10 g/1 lít nước để tới 3 ngày/lần.

2. Đất trồng và chuẩn bị đất

Cà chua có thể trồng được trên nhiều loại đất, thích hợp nhất là đất cát pha, đất thịt nhẹ, pH: 6-6,5. Chọn đất cao ráo, thoát nước tốt khi trồng vào mùa mưa, hoặc đông xuân sớm.

Đất trồng cần được phơi ải để diệt mầm bệnh, sâu hại và cỏ dại. Nếu đất chua phải bón lót vôi trước khi trồng.

Lên liếp cao 20-30cm, rộng 1,2m, rãnh rộng 30-40cm, trồng 2 hàng, cây cách cây 50cm. Nếu trồng vào mùa mưa có thể làm liếp cao hơn 30-40cm, trồng hàng đơn, cây cách cây 50cm, liếp rộng 80cm. Trồng trái vụ cần làm liếp cao, mặt liếp nhỏ, rãnh rộng để dễ thoát nước. Nếu trồng trên đất cát vào mùa nắng có thể làm liếp âm, nghĩa là quanh mép liếp có gờ cao để giữ ẩm. Làm liếp theo hướng đông tây và khi lên liếp cần thiết kế hệ thống mương để có thể tưới ngấm và thoát nước khi cần thiết.

Nếu phủ liếp bằng plastic đen thì phải bón lót và lên liếp hoàn chỉnh rồi phủ tiếp, sau đó đục lỗ trên mặt liếp theo khoảng cách định trồng và đặt cây vào lổ đã đục sẵn.

Nếu đặt cây vào buổi chiều, trước khi cấy, nên tưới đẫm đất và sau khi cấy cũng nên tưới lại cho cây ổn định nước.

Trồng dặm lại cây chết sau khi trồng 7-10 ngày để ruộng được đồng đều.

3. Phân bón

Tùy đất tốt xấu mà điều chỉnh lượng phân bón cho thích hợp.

Dưới đây là lượng phân bón trung bình cho 1.000m2 là:

Phân chuồng: 2-3 tấn

Vôi: 50kg - 100kg

Super lân: 40kg

Urê: 30-40kg

Clorua Kali: 25-30kg

Bánh dầu: 60-80kg (nếu có)

Cách bón:

- Bón lót trước khi trồng, toàn bộ phân chuồng + lân + 1/2 bánh dầu. Chú ý nên dùng phân chuồng hoai. Tránh dùng phân hữu cơ.

- Bón thúc chia làm 3 lần như sau:

Thúc I (1 tuần sau khi trồng): 1/3 urê + 1/3 clorua Kali

Thúc II (3 tuần SKT): 1/3 urê + 1/3 Kali

Thúc III (5 tuần SKT): 1/3 urê + 1/3 Kali

Để giảm bớt sự rửa trôi do ma, ta có thể chia lượng đạm và Kali thành 4-5 lần bón thúc vào vụ Đông Xuân sớm (do lúc này còn mưa) và vụ Hè Thu.

Nếu có hiện tượng cây yếu ta có thể bón thúc bằng cách ngâm DAP vào nước với lượng 20 g/10 lít, ba ngày/lần. Kinh nghiệm của nông dân Hóc Môn ngâm bánh dầu 2 kg/100 lít nước và urê hay DAP 2% (20 g/10 lít) để tưới cho cà để giữ cho cà xanh lâu. Ta cũng có thể dùng để thúc sau mỗi đợt thu. Ngoài ra có thể dùng phân bón lá vi lượng Komix, HVP theo khuyến cáo trên nhãn và thuốc tăng đậu quả khi cây ra hoa. Tuy nhiên tránh lạm dụng các chất kích thích sinh trưởng vào giai đoạn quả đang phát triển để tránh gây nứt trái và trái bị chua.

4. Chăm sóc

- Tưới tiêu: Nếu có mưa lớn, đất đủ ẩm thì không cần tưới, nếu trời nắng ráo thì cách tưới tốt nhất sau khi cây hồi xanh là tưới thấm bằng cách dẫn nước vào rãnh 3-4 ngày/lần. Tránh để ruộng cà ngập úng hoặc khô hạn, nhất là thời kỳ ra hoa kết quả, sẽ làm rụng hoa quả hoặc gây nứt quả làm ảnh hưởng đến năng suất và sâu bệnh trên đồng ruộng.

- Cần làm cỏ, xới xáo kết hợp với các lần bón thúc nhằm tạo điều kiện cho bộ rễ phát triển và làm mất nguồn cạnh tranh dinh dưỡng cũng như nguồn ẩn náu sâu bệnh.

- Tỉa lá, tạo hình: Tỉa bớt các lá chân, lá vàng úa, sâu bệnh cho ruộng thông thoáng. Tỉa bỏ các nhánh gốc, chỉ giữ lại các nhánh kế chùm hoa thứ nhất. Với các giống vô hạn phải bấm ngọn. Khi tỉa không làm bầm giập vết cắt và tỉa khi trời khô ráo.

- Làm giàn chống đỡ cho cây đứng vững, quang hợp tốt, nhất là vào vụ mưa.

5. Phòng trừ sâu bệnh

- Trong vườn ươm bệnh chết rạp cây con (còn gọi kiềng gốc) do tập đoàn nấm trong đất gây ra, làm mất nhiều cây con và cây con còn sống mà mắc bệnh vẫn ảnh hưởng lớn năng suất khi trồng đại trà. Cách tốt nhất là phòng bệnh bằng cách không gieo dày, chỉ tới đủ ẩm, làm liếp gieo cao ráo, không để vờn ươm ngập úng. Xử lý giống trước khi gieo. Khi cây chớm bệnh phun Rovral, Benlate, C. Monceren.

Các bệnh thường gặp trên ruộng sản xuất là:

Bệnh cháy lá: Phun thuốc khi bệnh mới xuất hiện bằng Rhidomyl, Score, Daconil, Kocide, Champion, Zineb, Benlate... kết hợp tỉa bỏ các lá bệnh, làm giàn chống đỡ cà, tới đủ ẩm, bón vôi.

Bệnh héo rũ do vi khuẩn: Nên sử dụng các giống kháng như KBT4 số 12. Nhổ cây bệnh và gom đốt cây bệnh chứ không được vứt lung tung trên ruộng hoặc nguồn nước tưới để tránh lây lan.

Bệnh héo rũ do nấm Sclero-tium rolfrii: Khi bệnh xuất hiện phun gốc bằng Anvil 0,3%, Rhidomyl 0,3-0,4%. Nhổ và đốt cây bệnh nặng, rải thêm vôi vào gốc cà bệnh.

Trường hợp bệnh héo rũ nặng (chiếm 50% số cây trên ruộng) cách tốt nhất là không trồng lại cà chua và các cây họ cà trong nhiều năm sau đó.

- Sâu hại chính trên cà chua

Sâu vẽ bùa: Phun Polytrin, Ofunack, Bi 58, khi sâu mới xuất hiện. Ngắt bỏ các lá bị hại nặng tập trung đem chôn để giảm thiểu nguồn gây hại.

Sâu đục quả: Cần lưu ý giai đoạn cây ra hoa là sẽ có sâu xuất hiện. Có thể sử dụng 1 trong các thuốc sau: Sherpa, Sumi alpha, Cidi, Ciper, Polytrin, Sumicidin. Nên luân phiên thay đổi thuốc để sâu không quen thuốc. Nếu sâu nhiều, có thể sử dụng thuốc trừ sâu vi sinh như BT, Centary, Depel, thuốc điều hòa sinh trưởng như Atabron, Nomolt, Mymi. Đồng thời kết hợp với bắt sâu, diệt ổ trứng, hái những trái bị sâu đục đem chôn hoặc ủ phân, tuyệt đối không được vứt bừa bãi trên ruộng.

Có thể phun kết hợp thuốc sâu và thuốc bệnh nếu trên ruộng xuất hiện cả sâu và bệnh, tuy nhiên, không nên pha chung các thuốc gốc đồng như Kocide, Champion với các thuốc sâu và bệnh khác.

Nguồn: Kỹ thuật trồng cà chua. Trung tâm Thông tin Cinet